Lwów... kto chociaż raz przeszedł się klimatycznymi uliczkami Starego Miasta, ten na zawsze zechce wrócić tam raz jeszcze. W XIX. w. Lwów był stolicą i największym miastem Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwami Oświęcimskim i Zatorskim, czyli dobrze znanej każdemu Galicji.
Lwowskie księgi metrykalne - co się w nich kryje?
Miasto, ze względu na swój stołeczny charakter, przyciągało nie tylko polityków, lecz także artystów, właścicieli ziemskich, arystokratów czy naukowców. Przeglądają księgi metrykalne lwowskich parafii (chociażby te zdigitalizowane przez AGAD), można natrafić na akty dotyczące osób znanych z podręczników do historii. Ostatnio, przeglądając zaledwie trzy roczniki księgi ślubów lwowskiej bazyliki, natrafiliśmy na trzy dokumenty dotyczące osób, które powinny być znane miłośnikom polskiej historii.
Chcemy je Wam zaprezentować:
RODAKOWSKI
14 sierpnia 1909 r. odbył się ślub Zygmunta Pawła Rodakowskiego i Marii Kamieniobrodzkiej. Zygmunt Paweł Rodakowski urodził się w 1864 r. w Passy pod Paryżem, w departamencie Sekwana, jako syn słynnego malarza Henryka Hipolita Rodakowskiego (jeden z jego najsłynniejszych obrazów - Portret Generała Henryka Dembińskiego - otrzymał medal I klasy w dziedzinie portretu na Salonie paryskim; dzieło obecnie jest przechowywane w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie) oraz Kamili Wiktorii Zygmunty Sydonii Salzgeber. Jego wybranką była Stanisława Maria Kamieniobrodzka z domu Męczyńska, wdowa po Tadeuszu Kamieniobrodzkim, urodzona w 1869 r. w Tarnopolu jako córka Melitona Męczyńskiego oraz Anny Küchner. Oboje Państwo młodzi mieszkali przy ulicy Andrzeja Gołąba 15. Zygmunt Paweł Rodakowski został określony jako inżynier (łac. ingenieur). Studiował mechanikę na politechnice we Lwowie, Berlinie-Charlottenburgu oraz Wiedniu. Pracował w przedsiębiorstwach maszyn w Paryżu oraz w Bernie. Aktywny zawodowo był także w Galicji, budując wodociągi, instalacje elektryczne czy centralnego ogrzewania. Jego firma dowoziła ropę naftową do odbiorców w Galicji, Węgrzech, a nawet we Wiedniu. Zasłynął jako autor niezrealizowanego projektu budowy rurociągu z Borysławia do rafinerii w Dziedzicach - byłaby to ponad 400-kilometrowa magistrala biegnąca w pewnym oddaleniu od linii kolejowej z Borysławia przez Rymanów, Żmigród, Gorlice, Ciężkowice, Zakliczyn, Myślenice i Wadowice. Ponadto, stał na czele spółki, która wygrała przetarg na obwałowanie Wisły w Krakowie. Co ciekawe, akt ślubu Zygmunta Pawła Rodakowskiego ze Stanisławą Marią z domu Męczyńską sporządzono także we lwowskiej parafii św. Antoniego.
CHMIEL
Drugi akt, na który natrafiliśmy przeglądając wymienioną księgę ślubów, to metryka ślubu Adama Chmiela z Konstancją Wandą Wróblewską zawartego 4 września 1909 r. Adam Chmiel, wówczas 44-letni kawaler, pełnił urząd archiwariusza w Archiwum Akt Dawnym Miasta Krakowa (łac. director archivarius arch: veter: act: urbis Cracoviae). Urodził się w 1865 r. w Słomniczkach (obecnie część Słomnik w powiecie krakowskim) jak syn Wita Chmiela i Franciszki Ossuchowskiej. W młodości uczęszczał do szkoły powszechnej św. Floriana i gimnazjum św. Anny w Krakowie. W latach 1886-1890 był studentem Uniwersytetu Jagiellońskiego, na którym zgłębiał tajniki historii, filologii i geografii. Po studiach podjął pracę w Archiwum Akt Dawnych w Krakowie, z którym pozostał związany do końca życia. Pracował tam jako adiunkt (1898–1903), archiwariusz (1903–1917), zaś od 1917 r. pełnił urząd dyrektora. Jego zainteresowania badawcze koncentrowały się na historii i kulturze Krakowa, a także na paleografii i sfragistyce (jego praca Pieczęcie Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie do dzisiaj jest lekturą na zajęciach z nauk pomocniczych historii). Prywatnie przyjaźnił się ze Stanisławem Wyspiańskim. W chwili zawarcia związku małżeńskiego, był obywatelem miasta Krakowa, zaś z poniższego aktu możemy dowiedzieć się, że mieszkał na ulicy Floriańskiej 30. Wybranką Adama Chmiela była 42-letnia Konstancja Wanda Wróblewska, córka Jakuba i Konstancji Noskowskiej, urodzona w Tarnopolu, zaś we Lwowie zamieszkała przy ulicy Asnyka 7. Ksiądz skrupulatnie odnotował, że pan młody należał do krakowskiej parafii mariackiej, zaś panna młoda - do lwowskiej parafii św. Andrzeja Apostoła.
GOŁUCHOWSKI
Ostatnia prezentowana metryka to akt ślubu Wojciecha Agenora Gołuchowskiego oraz Zofii Baworowskiej, który odbył się 27 lipca 1912 r. Wojciech Maria Agenor Adam Eugeniusz Gołuchowski urodził się w 1888 r. w rumuńskim Bukareszcie. Jego rodzicami byli hrabia Agenor Maria Adam Gołuchowski, prawnik i dyplomata zwany Agenorem Gołuchowskim Młodszym (jego ojciec Agenor Romuald Gołuchowski był namiestnikiem Galicji) pełniący w latach 1896-1906 urząd ministra spraw zagranicznych Austro-Węgier oraz księżniczka Anna Napoleona Aleksandryna Murat (prawnuczka napoleońskiego marszałka Francji Joachima Murata i siostry Napoleona Karoliny Bonaparte). W chwili narodzin syna, Agenor Gołuchowski Młodszy był ambasadorem w Rumunii. Pan młody był właścicielem dóbr (łac. proprietarius bonorum). W 1911 r. ukończył Wydziału Prawa uniwersytetu we Lwowie. W okresie międzywojennym pełnił urząd wojewody lwowskiego (1928–1930) oraz godność senatora (1935–1938). Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski czy Złotym Krzyżem Zasługi, ale także rumuńskim Orderem Gwiazdy i Orderem Korony. Jego małżonka Zofia Maria Czesława, wówczas 25-letnia panna, wywodziła się ze szlacheckiej ziemiańskiej rodziny Baworowskich. Urodziła się Biskowicach koło Sambora jako córka Michała Antoniego Wiktora Baworowskiego oraz Marii Seweryny Jadwigi Borkowskiej. W chwili zamążpójścia mieszkała w Sorocku w ówczesnym powiecie skałackim.
Prowadząc własne poszukiwania genealogiczne warto przy okazji zwracać uwagę także na inne metryki, niekoniecznie związane z naszymi przodkami. Może okazać się, że przez przypadek odszukamy akt ślubu prawnuczki siostry Napoleona Bonapartego czy syna słynnego namiestnika Galicji.
Autor: Michał Gierszon